Chodzi o art. 46 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Jak czytamy we wniosku opublikowanym we wtorek na stronie Krajowej Rady Sądownictwa, zasadniczym problemem konstytucyjnym jest stan prawny, w którym „normy prawa międzynarodowego wiążące Rzeczpospolitą Polską zobowiązują do działania wbrew Konstytucji RP, do podejmowania działań naruszających ustawę zasadniczą, co zostało wprost stwierdzone ostatecznymi i powszechnie obowiązującymi wyrokami Trybunału Konstytucyjnego”.

KRS wskazuje, że w obecnym stanie prawnym dochodzi do sytuacji, gdy z jednej strony stwierdzono, iż ingerencja międzynarodowego organu sądowego utworzonego umową międzynarodową, jakim jest ETPC, w podstawową strukturę konstytucyjną (jedną z trzech niezależnych władz – władzę sądowniczą) suwerennego państwa, jakim jest Rzeczpospolita Polska jest sprzeczna z jego najwyższym prawem – Konstytucją RP – a jednocześnie Rzeczpospolita Polska jest zobowiązana do wykonania tego rodzaju wyroków w oparciu o zaskarżone przepisy Konwencji, w dodatku w rozumieniu wyznaczanym przez Regulamin ETPC, stanowiący wewnętrzny akt Trybunału. Zdaniem Rady, wykonanie wyroków ETPC naruszałoby szereg konstytucyjnych zasad, od zasady zaufania obywateli do państwa i prawa, zasady legalizmu, zasady nadrzędności Konstytucji, zasady niezawisłości i nieusuwalności sędziów, zasady poszanowania wiążącego prawa międzynarodowego i podważałoby funkcjonowanie prerogatyw i innych kompetencji prezydenckich.

„Sędzia działa pod presją perspektywy wydania przez ETPC wiążącego Rzeczpospolitą Polską wyroku”

KRS zwraca także uwagę, że wewnętrzne przepisy ETPC, niestanowiące nawet przepisów organizacji międzynarodowej, do której przystąpiła Rzeczpospolita Polska (Rady Europy), dopuszczają, aby wyroki dotyczące i wiążące Rzeczpospolitą Polską były wydawane przez składy ETPC bez przedstawiciela Rzeczypospolitej. Zastrzeżenia budzą również kompetencje ETPC dotyczące nakładania środków tymczasowych oraz wydawania tzw. wyroków pilotażowych, które, poza stwierdzeniem jednorazowego naruszenia Konwencji, oceniają „systemowe problemy” Państwa-Strony. Jak zaznacza KRS, wszystkie te regulacje są zawarte w przepisach, które nie mają mocy ratyfikowanej umowy międzynarodowej i nie znajdują wyraźnego oparcia w brzmieniu Konwencji, stąd stosowanie ich wobec Rzeczypospolitej Polskiej, przez bezpośredni wpływ na sytuację jednostki, której dane postępowanie dotyczy, naruszają zasadę zamkniętego katalogu źródeł prawa i zasadę poszanowania wiążącego prawa międzynarodowego.

We wniosku podkreślony, że zakwestionowany zakres art. 46 ust. 1 Konwencji narusza niezawisłość sędziowską przez to, że prowadzi do wykreowania czynnika krępującego sędziów w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości i wytwarzającego swoisty „efekt mrożący”. Sędzia działa pod presją perspektywy wydania przez ETPC wiążącego Rzeczpospolitą Polską wyroku, w którym w sposób zasadniczy zakwestionuje się jego status sędziego, jego zdolność do orzekania w sposób niezawisły oraz jego zdolność do bycia obiektywnie postrzeganym jako sędzia niezawisły - czytamy. 

Czytaj więcej

KRS i MS jednakowo: wyrok ETPC ws. Wałęsy bezprawny i nie ma mocy wiążącej