Stawki za pomoc z urzędu nie tylko do podwyższenia, ale i regularnej waloryzacji

Stawki za pomoc prawną powinny być nie tylko wyższe, ale systematycznie waloryzowane – uważa samorząd radcowski.

Publikacja: 03.10.2023 20:00

Stawki za pomoc z urzędu nie tylko do podwyższenia, ale i regularnej waloryzacji

Foto: Adobe Stock

Po tym, jak wiceminister sprawiedliwości Sebastian Kaleta zapowiedział podwojenie stawek dla pełnomocników procesowych za pomoc prawną z urzędu, samorząd radców prawnych wysunął propozycję idącą nawet dalej.

Chodzi o regularną waloryzację tych stawek, zapewnioną ustawą. Radcy postulują też, by odzwierciedlały one przynajmniej częściowo rzeczywisty wkład pracy prawnika przy obsłudze sprawy sądowej.

Jak zauważa Włodzimierz Chróścik, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych, dzisiejsze stawki, od lat nie waloryzowane, powodują, że brakuje chętnych do pracy jako pełnomocnik z urzędu.

– Na przykład w Warszawie, gdzie jest nas kilkanaście tysięcy, jest tylko 24 radców chętnych do prowadzenia spraw ubezpieczeń społecznych. A samych tylko spraw dotyczących zdrowia psychicznego mamy około pięciuset rocznie – podaje Chróścik.

Tymczasem obowiązujące dziś rozporządzenie ministra sprawiedliwości ustala stawkę za prowadzenie takich spraw z urzędu jako zaledwie 90 zł. Jak przyznają prawnicy, prowadzenie takiej sprawy łączy się często z wizytami nie tylko w sądzie, ale też w szpitalu, co jest dość czasochłonne.

Czytaj więcej

Adwokaci i radcowie sprzeciwiają się pomysłowi PiS o łączeniu ich samorządów

Rząd zapowiedział, że w przyszłorocznym budżecie przeznaczy 240 mln zł (tj. dwukrotnie więcej niż dotychczas) na wynagrodzenia adwokatów i radców prawnych świadczących pomoc prawną z urzędu. Zapowiedział, że wysokość tych wynagrodzeń zostanie zrównana z minimalnymi stawkami dla adwokatów i radców prawnych z wyboru. To z kolei było pokłosiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20 kwietnia 2023 r. (sygn. SK 53/22). Trybunał orzekł, że nie ma podstaw, aby zróżnicować stawki minimalne dla radców prawnych świadczących w procesie pomoc prawną w zależności od tego, czy zostali wybrani przez klienta czy działają z urzędu.

Czytaj więcej

Resort Ziobry zapowiada podwojenie stawek dla adwokatów i radców prawnych

Radcowie prawni chcą, by przy udziale samorządów prawniczych ustalić mechanizm ustawowej regularnej waloryzacji stawek.

Włodzimierz Chróścik sugeruje, by samorządy mogły mieć też wpływ na ustalanie wynagrodzeń za zlecenia z różnych dziedzin prawa.

– Dobrym przykładem jest Hiszpania. Tam samorządy prawników co roku negocjują z rządem całościowy budżet na pomoc prawną z urzędu, a potem w granicach konkretnej puli pieniędzy ustalają, jakie będą stawki za pracę przy różnych sprawach – mówi prezes KRRP. Jego zdaniem, dla rzetelnego ustalania stawek potrzebny byłby też system obserwowania, ile spraw w sądach i jakiego rodzaju prowadzą pełnomocnicy z urzędu. – Dziś prawdopodobnie takich informacji nie ma nawet minister – dodaje.

Czytaj więcej

TK: Trzeba uregulować ustawowo stawki pełnomocników

Radcowie prawni pracują też nad projektem ustawy, która mogłaby zrewolucjonizować wybory powszechne w Polsce. Chodzi o stworzenie ram prawnych do głosowania przez internet, wzorem takich krajów jak np. Estonia.

– Największym wyzwaniem będzie tu zapewnienie weryfikacji wyborcy i tajności głosowania – twierdzi prof. Rafał Stankiewicz, szef Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji KIRP. Twierdzi, że przy spełnieniu tych kryteriów frekwencja w wyborach może się podnieść o co najmniej kilka procent. – Ułatwiłoby to głosowanie np. Polakom za granicą, a także osobom z niepełnosprawnościami – przewiduje.

Po tym, jak wiceminister sprawiedliwości Sebastian Kaleta zapowiedział podwojenie stawek dla pełnomocników procesowych za pomoc prawną z urzędu, samorząd radców prawnych wysunął propozycję idącą nawet dalej.

Chodzi o regularną waloryzację tych stawek, zapewnioną ustawą. Radcy postulują też, by odzwierciedlały one przynajmniej częściowo rzeczywisty wkład pracy prawnika przy obsłudze sprawy sądowej.

Pozostało 91% artykułu
1 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Samorząd
Krzyże znikną z warszawskich urzędów. Trzaskowski podpisał zarządzenie
Prawo pracy
Od piątku zmiana przepisów. Pracujesz na komputerze? Oto, co powinieneś dostać
Praca, Emerytury i renty
Babciowe przyjęte przez Sejm. Komu przysługuje?
Spadki i darowizny
Ten testament wywołuje najwięcej sporów. Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok
Sądy i trybunały
Sędzia WSA ujawnia, jaki tak naprawdę dostęp do tajnych danych miał Szmydt