Aktualizacja: 19.05.2024 04:03 Publikacja: 30.11.2023 21:00
Ta mapa Madagaskaru została opublikowana w 1662 r. w „Atlas Maior” Joana Blaeu (1598–1673)
Foto: Koninklijke Bibliotheek
„Był jedną z najbarwniejszych postaci XVIII wieku. Śmiało można go postawić w jednym rzędzie z awanturnikami pokroju Giacoma Casanovy, Maurycego Beniowskiego czy Alessandra Cagliostra” – pisał o nim Michael Morys-Twarowski w artykule biograficznym w „Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego”.
Sam Nikołaj Wasiljewicz Repnin – książę rosyjski, minister pełnomocny w Warszawie sprawujący faktyczną władzę nad Rzecząpospolitą jako namiestnik carycy Katarzyny II – mówił o nim: „we wszystkich czterech częściach świata robił szelmostwa i wszędzie zasłużył na stryczek”. Mimo tej niepochlebnej opinii już wkrótce nasz bohater wysługiwał się Repninowi w zorganizowanej przez niego katolickiej konfederacji radomskiej, aby za chwilę ulec hasłom konfederacji barskiej i w nią zaangażować się całym sercem. Wcześniej służył światowym mocarstwom. Raz był w służbie Anglii, raz Francji, by za chwilę zostać piratem, a później „z Bożej łaski Michałem I królem Madagaskaru”. Nazywał się Michał Dzierżanowski, pieczętował herbem Grzymała i był synem Franciszka, łowczego liwskiego i burgrabii zamojskiego. O nim, jako mistrzu fechtunku, wspominał Mickiewicz w XII księdze „Pana Tadeusza”: „pięknie, doskonale! To sztych Pułaskich! tak się Dzierżanowski składał”, Zygmunt Kaczkowski wprowadził go do cyklu o Marcinie Nieczui, a Józef Szujski napisał poemat. Dziś jego nazwisko jest praktycznie zapomniane. Wspominają o nim jedynie nieliczne rozproszone źródła. Nie wiemy nawet, jak wyglądał.
Dostęp do artykułu wymaga aktywnej subskrypcji!
Kontynuuj czytanie tego artykułu w ramach subskrypcji rp.pl
Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.
Pion śledczy IPN w Katowicach skierował do sądu akt oskarżenia przeciwko byłemu prokuratorowi Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w Gliwicach.
„Mistrzostwo Niemiec w ręku Polaków. Triumf piłkarzy Schalke 04, drużyny z naszych rodaków” - pisała w 1934 polska prasa sportowa. Niemiecki „Kicker” odpowiedział oświadczeniem władz klubu pod tytułem „Koniec z polskimi plotkami”. Kończyło się „niemieckim sportowym pozdrowieniem Heil Hitler!” i miało „po wsze czasy położyć kres nieprawdziwej i nierzeczowej gadaninie” na temat narodowości graczy mistrza Niemiec.
Rodziny ofiar katastrofy lotniczej z 1978 r. domagają się wyjaśnienia okoliczności, w których zginęli ich bliscy. Liczą na pomoc MSZ. Ich nadzieje rozbudziła publikacja w bułgarskich mediach, w których ujawniono nowe informacje o tragedii.
19 kwietnia 1943 r. o 6 rano żydowscy bojownicy pod dowództwem 24-letniego Mordechaja Anielewicza, dowódcy Żydowskiej Organizacji Bojowej, otworzyli ogień – u zbiegu Nalewek i Gęsiej oraz przy placu Muranowskim w Warszawie – do niemieckich oddziałów policyjnych wspartych przez Łotyszy wkraczających do getta w celu przeprowadzenia ostatecznej akcji likwidacyjnej.
W 2014 r. ówczesny prezydent USA Barack Obama, będąc z oficjalną wizytą w Polsce, w czasie swojego przemówienia na placu Zamkowym przywołał nazwisko Jana Karskiego jako jednego z trzech najsłynniejszych Polaków – obok Jana Pawła II i Lecha Wałęsy. To Karski już w 1943 r. dostarczył prezydentowi Rooseveltowi raport ZWZ-AK o niemieckich planach całkowitej eksterminacji europejskich Żydów.
Przemawiając z okazji obchodów 80 rocznicy bitwy pod Monte Cassino, premier Donald Tusk zapowiedział inwestycję 10 mld zł we wzmocnienie wschodniej granicy RP. - Rozpoczynamy wielki projekt budowy bezpiecznej granicy, w tym systemu fortyfikacji - powiedział szef rządu.
Rozpoczęło się przygotowanie do przenoszenia ciężkiej broni zgromadzonej przed Muzeum Wojska Polskiego na Cytadelę. Nie wiadomo jednak, kiedy muzeum wojska opuści gmach Muzeum Narodowego w Warszawie.
„Przechodniu, powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni w jej służbie” – głosi napis na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino. Instytut Pamięci Narodowej z pełnym oddaniem realizuje to wezwanie.
„Skąd wiedziałeś, że tak będzie?” – pytali koledzy plut. Stanisława Kućmierza. „To była siła wyższa” – mówił. Dopiero wtedy, po niemieckim nalocie, uwierzyli, że dziwny sen im wszystkim uratował życie.
Żołnierze walczyli pod Monte Cassino za państwo będące kontynuacją Rzeczypospolitej Polskiej odrodzonej w 1918 r. A nie za zniewoloną, totalitarną atrapę utrzymywaną na sowieckich bagnetach.
Zawodowy podróżnik opowiada o mieszance kultur, religii i wpływów w Stambule – metropolii sercem i duchem orientalnej, ale dumnej ze swojej bizantyjskiej przeszłości.
Wiosną 1947 r. prezydent Harry Truman opracował doktrynę polityczną Stanów Zjednoczonych, której naczelnym celem było „powstrzymanie komunizmu” na całym świecie. Tak narodził się świat dwubiegunowy, który zasadniczo trwa do dziś.
Koncern TUI włącza się w ochronę środowiska naturalnego, a konkretnie zasobów morza wokół archipelagu Balearów. Ich zachowanie leży w interesie mieszkańców wysp, ale i firm, które korzystają z jej uroków i samych turystów. Inicjatorzy akcji liczą, że przyłączą się do niej też inne firmy z turystyki.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę.
Duńczyk Mikkel Michelsen zwyciężył w Landshut w Grand Prix Niemiec na żużlu, godząc w finale Bartosza Zmarzlika i jego dwóch klubowych kolegów z Motoru Lublin. Polak objął prowadzenie w klasyfikacji generalnej cyklu.
Profesor Geoffrey Hinton przestrzega przed światowym wyścigiem zbrojeń w dziedzinie AI i zostawianiem jej decyzji o zabijaniu. Twierdzi, że rządy będą musiały ustanowić bezwarunkowy dochód podstawowy, aby zapobiec wzrostowi nierówności.
Kordon sanitarny został przełamany. W Hadze powstaje koalicyjny gabinet, w którym najwięcej do powiedzenia będzie miał Geert Wilders.
Po sukcesach weneckich i Oscarowych Yorgos Lanthimos wrócił do Cannes. Z ulubionymi aktorami: Emmą Stone i Willemem Dafoe
W tegorocznej edycji redakcja zbadano 50 urzędów, analizując rożne wskaźniki, w tym: skuteczność narzędzi internetowych, wykorzystanie blockchain, sztucznej inteligencji i chatbotów oraz współpracę z celnikami - informuje Urząd Patentowy RP.
Politycy i wojskowi w Niemczech przestrzegają przed niebezpieczeństwem rosyjskiego ataku. Wydaje się jednak, że obywatele zapatrują się na to inaczej. A według sondaży walczyłaby tylko mniejszość.
Iga Świątek odniosła 21. turniejowe zwycięstwo w zawodowej karierze. Tydzień po wygranej w Madrycie Polka ponownie pokonała w finale, tym razem w Rzymie Arynę Sabalenkę. Wynik spotkania 6:2, 6:3 mówi wiele o dominacji najlepszej tenisistki świata.
W sobotę 18 maja Ukraina obchodzi Dzień Walki o Prawa Narodu Tatarów Krymskich i upamiętnia ofiary ludobójstwa na Tatarach krymskich w 80. rocznicę tragedii ich masowych deportacji.
Anna Szumańska, rzeczniczka prasowa Ministerstwa Infrastruktury przekazała, że umowa, która wygasa w 2027 roku z dotychczasowym zarządcą autostrady A4, firmą Stalexport na odcinku Kraków - Katowice nie zostanie przedłużona.
Tylko w maju Donald Tusk umieścił w serwisie X 25 wpisów, z których 13 w mniej lub bardziej zawoalowany sposób atakowało PiS. Czy tego typu aktywność nie jest rozmienianiem na drobne politycznego kapitału jaki Tusk zgromadził w wyborach z 15 października?
18 lat po mundialu w 2006 roku Niemcy są gospodarzem Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej. Czy powróci letnia bajka? To marzenie socjologa i kibica Thomasa Druyena.
Podczas kiedy Zachód od dwóch lat dyskutuje o przekazaniu Ukrainie zamrożonych rosyjskich aktywów, Kreml bez wahania zagarnia kolejny zachodni majątek w Rosji. Tym razem jest to blisko ćwierć miliarda euro należące do Deutsche Banku. O zajęcie niemieckich pieniędzy wnioskował Gazprom.
Główny Inspektor Farmaceutyczny zdecydował o wstrzymaniu na terenie całej Polski obrotu leku Viglita, stosowanego w leczeniu cukrzycy typu II. Produkt nie spełnił wymagań jakościowych.
Zgodnie z kalendarzem, opublikowanym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, zimowa przerwa świąteczna potrwa od 23 do 31 grudnia 2024 r., a wiosenna, związana ze Świętami Wielkanocnymi, od 17 kwietnia do 22 kwietnia 2025 r.
Jeśli tak wygląda kampania do Parlamentu Europejskiego, to nie chcę nawet sobie wyobrażać, co będzie działo się przed wyborami prezydenckimi. Chyba że Jarosławowi Kaczyńskiemu i Donaldowi Tuskowi ktoś powie: „Stop, wystarczy”. Powie?
PKP Intercity ma dobrą wiadomość dla kibiców wybierających się na Mistrzostwa Europy w piłce nożnej do Niemiec. Przewoźnik z tej okazji uruchomi dodatkowe pociągi z Warszawy w niższych cenach.
Polscy mikro-, mali i średni przedsiębiorcy nie lubią się zadłużać. Alternatywą dla kredytów i pożyczek z banków mogą być w ich przypadku finansowane ze środków unijnych pożyczki przeznaczone dla przedsiębiorstw z poszczególnych regionów kraju.
Dziennik "Washington Post" poinformował, że rosyjska wojna elektroniczna po raz pierwszy zdołała odciąć ukraińską brygadę walczącą w obwodzie charkowskim od połączenia satelitarnego. Starlinki przestały działać.
Paweł Fajdek zmierzy się z mistrzem świata Ethanem Katzbergiem w jednym z najciekawszych pojedynków 70. Memoriału Janusza Kusocińskiego, który 18 maja odbędzie się na Stadionie Śląskim w Chorzowie.
Czworo reprezentantów Polski wystąpi w turnieju zapaśniczym na igrzyskach olimpijskich w Paryżu. Będą wśród nich: Anhelina Łysak, Wiktoria Chołuj, Zbigniew Baranowski oraz Arkadiusz Kułynycz.
Dziennikarz „Rz” Rusłan Szoszyn otrzymał Nagrodę im. Macieja Płażyńskiego 2024. Laureatami konkursu są dziennikarze i redakcje z Czech, Litwy, Polski i Włoch.
Paczkę DecoMorreno można dziś włożyć do sejfu, ponieważ tak zyskuje na wartości, że można ją traktować jak lokatę. Wszystko, co zawiera kakao, kosztuje dziś absurdalnie dużo – wskazał Krzysztof Pawiński, prezes Maspeksu, w rozmowie z Business Insider Polska. I zdradził, co jeszcze może zdrożeć.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
